Nhạc sĩ Lê Vinh thắng kiện

Giám đốc hãng Phim Trẻ (đứng) và nhạc sĩ Lê Vinh.

Trong phiên toà, phía bị đơn vẫn cho rằng theo thông lệ, hãng và các nhạc sĩ đều ngầm thoả thuận với nhau. Với các tác giả của 9 bài hát khác trong Hà Nội mùa vắng những cơn mưa, hãng cũng không gặp trước, không xin phép, không bàn bạc, mà chỉ làm xong rồi… trả nhuận bút. Đại diện DIHAVINA khẳng định đã tìm nhạc sĩ để trả nhuận bút, nhưng không thấy. Tuy nhiên, họ không thể trả lời là tìm nhạc sĩ ở đâu, và quay lại lý do: “Không cần phải xin phép tác giả, chỉ cần trả tiền nhuận bút, chứ cũng không cần gặp”.

Cơ sở pháp lý mà 2 luật sư của bên bị viện dẫn là Điều 776 BLSD và Công văn 558 của Bộ VH – TT gửi Văn phòng Quốc hội. Họ giải thích các văn bản trên theo hướng: không xin phép tác giả là hợp pháp; hãng Phim Trẻ, DIHAVINA không vi phạm, không có trách nhiệm xin lỗi, cải chính. Nhưng theo HĐXX, Công văn 558 chỉ là công văn trao đổi giữa 2 cơ quan với nhau, không phải văn bản pháp luật bắt buộc.

Lập luận của nhạc sĩ Lê Vinh có lẽ là đơn giản nhất, đó là cái quyền với “con đẻ” của mình: “Tôi đọc Bộ luật Dân sự, thấy nói tác giả là chủ sở hữu tác phẩm, là người toàn quyền đối với tác phẩm của mình, nên tôi có quyền cho hay không cho người khác sử dụng là chuyện đương nhiên. Tác phẩm của tôi, người nào muốn kinh doanh có lãi thì phải xin phép. Chính vì không xin phép nên mới dẫn đến một loạt điều là xúc phạm danh dự của tôi, biến tôi thành… người đạo thơ của ông Hoàng Phủ Ngọc Tường”. Còn việc DIHAVINA nói đã tìm nhạc sĩ để trả nhuận bút, Lê Vinh cho biết chỉ đến khi ông khiếu nại, DIHAVINA mới bàn bạc, đàm phán với Lê Vinh về thù lao, nhuận bút.

Luật sư bên bị viện dẫn Điều 760 Bộ luật Dân sự về hạn chế quyền lợi, nghĩa vụ của tác giả, để chứng minh rằng không phải xin phép tác giả khi phát hành tác phẩm. Song Lê Vinh phản đối khá rành rọt: “Điều luật này chỉ hạn chế quyền tác giả, nếu như tác phẩm đó không kinh doanh. Tôi hiểu nghĩa vụ của người sử dụng tác phẩm đó là quyền kề cận, quyền tác giả có trước, quyền kề cận có sau, nên quyền kề cận không ảnh hưởng đến quyền tác giả được”.

Sửa cách đền bù, Lê Vinh chịu thiệt

Về nhuận bút, phía bị đơn phản đối cách tính nhuận bút của toà sơ thẩm (6% tổng doanh thu), mà phải trừ “phần xác” 1,8 tỷ đồng (tiền quay phim, dàn nhạc, ca sĩ…). Chỉ có thể tính số phần trăm theo phần còn lại, hơn 500 triệu đồng. Lập luận này bị tòa bác bỏ.

Trong phiên phúc thẩm, Lê Vinh yêu cầu tính nhuận bút lên 12%. HĐXX chỉ chấp nhận là 8%/tổng doanh thu băng, đĩa hình có Hà Nội và tôi. Mặc dù được tăng tỷ lệ nhuận bút nhưng do tòa phúc thẩm tính theo cách khác (tính riêng cho từng loại CD ca nhạc, CD karaoke…) nên Lê Vinh được hưởng tổng cộng có 28,8 triệu đồng (23 triệu đồng nhuận bút, 5 triệu đồng tiền bồi thường tổn thất tinh thần, 500.000 đồng phí giám định bài hát), thấp hơn so với án sơ thẩm khoảng 7 triệu đồng.

HĐXX cũng buộc hãng Phim Trẻ, DIHAVINA phải chấm dứt sử dụng, công khai xin lỗi tác giả trên các phương tiện thông tin đại chúng.

“Chúng tôi sẽ không dùng bài hát của Lê Vinh nữa”

Ngay sau phiên toà, Phó giám đốc DIHAVINA, Hoàng Thái Dũng, đã trả lời phỏng vấn của phóng viên VnExpress:

– Trong tương lai, nếu khán giả của DIHAVINA cũng như của hãng Phim Trẻ có nhu cầu, Nhà xuất bản có dùng những bài hát do Lê Vinh sáng tác không?

– Không, chúng tôi sẽ không bao giờ dùng bài hát của Lê Vinh nữa.

– Lý do?

– Sợ nếu có gì sai sót, lại như lần này thì… mệt lắm.

– Các anh có đồng ý với bản án này không?

– … (lắc đầu).

“Tôi chẳng sợ nhà xuất bản tẩy chay“

Nhạc sĩ Lê Vinh trao đổi với phóng viên VnExpress.

Phóng viên cũng trao đổi nhanh với nhạc sĩ Lê Vinh ngay sau khi kết thúc phiên toà, kết thúc 4 năm theo kiện của anh:

– Hình như sau 7 lần ra toà, anh đã hiểu về luật rất kỹ?

– Ngày nào chẳng gặp luật sư, một khi đã gặp thì phải tìm hiểu, cái nào không hiểu thì hỏi, và cũng nhớ na ná những điều cần phải nhớ.

– Khi được hỏi ý kiến thì một số nhạc sĩ cho biết, nếu là họ, họ sẽ không làm như anh vì nếu làm như vậy nhà xuất bản sẽ “tẩy chay” nhạc sĩ, bài hát?

– Việc đó là việc của từng người, người nào làm thì cứ làm. Tôi không sợ những điều đó. Đất nước luôn cần những tác phẩm hay. Không có nhà xuất bản này thì có nhà xuất bản khác, khỏi lo. Cơ chế thị trường luôn vận động, nên chẳng có gì ngại.

– Cách tính của toà phúc thẩm đã làm anh bị “thiệt” hơn so với cách tính của toà sơ thẩm?

– Tôi chỉ quan tâm đến việc toà công nhận Lê Vinh là tác giả duy nhất của Hà Nội và tôi để tránh nghi án về sau này. Còn việc được bồi thường bao nhiêu, dù chỉ một đồng, không quan trọng. Quan trọng là bên bị đơn đã xúc phạm danh dự thì phải bồi thường, phải bù đắp tổn thất tinh thần cho người bị hại. Toà án có cách tính của toà án, nên dù kết quả thế nào mình vẫn… thoải mái.

Theo dòng sự kiện:

Đòi hỏi của các bên trước khi ‘Hà Nội và tôi’ hầu tòa (8/8)
Vụ kiện của nhạc sĩ Lê Vinh: 1 điều luật 2 cách hiểu (7/3)
Phiên tòa ‘Hà Nội và tôi’ lại hoãn (5/1)